Thuốc không kê đơn vẫn được mua bán dễ dàng

Thời gian gần đây, nhiều nhà thuốc đã bước đầu triển khai thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin kết nối liên thông các cơ sở cung ứng thuốc và đạt được tiến độ đề ra nhằm kiểm soát việc kê đơn, mua bán thuốc theo đơn.

Hiện việc mua thuốc không cần “toa” vẫn khá phổ biến. Ảnh minh họa.

Thuốc kháng sinh bị buông lỏng 

Trong vai một người bệnh, chúng tôi đã đến một hiệu thuốc tại khu vực Cầu Giấy (Hà Nội) để tìm hiểu. Tại đây, sau khi nói các triệu chứng là đau họng kéo dài, kèm theo ho, có đờm, sốt lúc về chiều,… ngay lập tức người bán thuốc đã đưa ra khá nhiều loại thuốc khác nhau, trong đó có thuốc kháng sinh (Alphatrypa DT, thuốc Ceftume 500mg, thuốc Clobunil Ambroxol HCL 30mg, và một gói thuốc với các viên nén màu hồng không có tên, xuất xứ,…) với lời tư vấn các thuốc này chỉ cần uống đủ liều, bệnh sẽ khỏi hoàn toàn không còn các triệu chứng đau, rát cổ họng,… Đặc biệt, thông qua tìm hiểu, nhà thuốc mà phóng viên đến mua thuốc tại biển hiệu có ghi chuyên bán lẻ thuốc thành phẩm và nhà thuốc đã đạt tiêu chuẩn GPP. 

Không chỉ tại một nhà thuốc, theo phản ánh của nhiều người hiện việc mua thuốc không cần “toa” vẫn khá phổ biến. Không cần trình đơn thuốc do bác sĩ kê đơn, hiện nay người dân vẫn hoàn toàn có thể đến bất cứ một hiệu thuốc nào để mua các loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thậm chí cả các loại biệt dược. Nhân viên bán thuốc vừa là người bắt bệnh, kiêm tư vấn kê đơn, bán thuốc cho người mua

Các chuyên gia đã cảnh báo rằng, tình trạng mua - bán thuốc không kê đơn đang làm tình trạng kháng kháng sinh trở nên trầm trọng. Theo PGS.TS Trần Minh Điển- Phó Giám đốc BV Nhi trung ương, từ trong ý thức sử dụng thuốc của nhiều người, hiện vẫn có suy nghĩ mua thuốc theo kiểu truyền tai, một người dùng khỏi bệnh, nhiều người sẽ mua theo. Chính sự mua thuốc thiếu trách nhiệm với ngay bản thân mình, với người bệnh đã trở thành “căn bệnh khó chữa”, hậu quả vô cùng nguy hiểm là nạn lạm dụng kháng sinh hiện nay.

Tăng cường tuyên truyền 

Để tăng cường quản lý thuốc bán theo đơn, ngăn chặn tình trạng người dân tự ý mua thuốc mà không cần đơn của bác sĩ, tháng 9/2017, Bộ Y tế đã có “Đề án tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn giai đoạn 2017-2020”, và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở cung ứng thuốc, nhằm tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn, trong đó tập trung kiểm soát kê đơn kháng sinh và bán thuốc kháng sinh.

Nhưng cho đến nay, việc thực hiện siết bán thuốc theo đơn vẫn còn nhiều khó khăn. Một phần do thói quen tùy tiện của người bệnh. Một phần khác được lý giải do những bất cập nằm ở phía cơ quan quản lý. Cho đến nay Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) chưa ban hành chuẩn yêu cầu dữ liệu đầu ra, chuẩn kết nối liên thông đối với những cơ sở bán buôn. Một số cơ sở đã thực hiện kết nối liên thông nhưng chưa cập nhật đầy đủ, thường xuyên dữ liệu hoạt động quản lý kinh doanh thuốc.

Để hạn chế triệt để tình trạng mua, bán thuốc không theo đơn, ông Trần Văn Chung- Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội khẳng định sẽ tiếp tục kiểm tra và xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm. Đặc biệt, Sở sẽ xem xét thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược của các nhà thuốc, quầy thuốc nhưng không duy trì đáp ứng thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc (tiêu chuẩn GPP). Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông đến người dân và các cơ sở kinh doanh thuốc về lợi ích của việc kết nối, sử dụng phần mềm trong quản lý hoạt động kinh doanh của các cơ sở cung ứng thuốc. Đồng thời tăng cường kiểm tra hoạt động kê đơn thuốc tại các cơ sở khám, chữa bệnh và hoạt động bán lẻ thuốc kê đơn, chất lượng kết nối liên thông tại các nhà thuốc, quầy thuốc, trạm y tế. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

Sở Y tế đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã kiểm tra chất lượng việc thực hiện kết nối liên thông của các nhà thuốc/quầy thuốc tư nhân. Xư lý nghiêm trường hợp nhà thuốc tư nhân không cập nhật thường xuyên, đầy đủ dữ liệu theo quy định. Khẩn trương hoàn thành kết nối liên thông 100% quầy thuốc tư nhân trên địa bàn.

Xuân Thuỷ