Hoàn thiện khung pháp lý trong hoạt động M&A ngành y tế

Hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) trong ngành y tế giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hoạt động, đổi mới công nghệ và mở rộng mạng lưới dịch vụ. Tuy nhiên, sự phát triển của hoạt động này tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về khung pháp lý.

Hội nghị quốc tế về mua bán và sáp nhập (M&A) trong ngành Y tế năm 2025 diễn ra tại Hà Nội ngày 21/11. Đây là diễn đàn chuyên sâu đầu tiên tại Việt Nam tập trung vào lĩnh vực M&A trong ngành y tế.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Toàn Thắng, Phó Chánh Văn phòng Bộ Y tế cho biết, diễn đàn M&A lần này sẽ phân tích, cung cấp cái nhìn toàn thể về thị trường mua bán và sáp nhập trong ngành y tế, đánh giá xu hướng, cơ hội các lĩnh vực để hiện thực hóa cơ hội M&A thông qua các thương vụ cụ thể.

Đồng thời, đây cũng là cơ hội giúp kết nối giữa các nhà đầu tư trong nước và quốc tế, tạo điều kiện thúc đẩy dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. M&A đã và đang trở thành một trong những công cụ chiến lược giúp hệ sinh thái y tế phát triển nhanh hơn, bền vững hơn và tiệm cận chuẩn quốc tế.

Trong bối cảnh thị trường y tế toàn cầu và khu vực đang phát triển mạnh mẽ, hoạt động M&A trong y tế ngày càng sôi động nhằm giúp các doanh nghiệp mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hoạt động, đổi mới công nghệ và mở rộng mạng lưới dịch vụ.

Việt Nam được đánh giá là một thị trường nhiều tiềm năng cho các thương vụ M&A nhờ hệ thống y tế tư nhân phát triển nhanh, nhu cầu dịch vụ y tế chất lượng cao ngày càng gia tăng và chính sách của Nhà nước ngày càng cởi mở, khuyến khích đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực y tế.

Hội nghị quốc tế về mua bán và sáp nhập trong ngành Y tế năm 2025 diễn ra ngày 21/11 tại Hà Nội

Thách thức của M&A trong ngành y
Theo các chuyên gia tại hội nghị, sự phát triển của hoạt động M&A trong ngành y tế tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về khung pháp lý. Hành lang pháp lý cho M&A chưa hoàn thiện, thủ tục hành chính còn phức tạp; các quy định về quản trị doanh nghiệp, định giá tài sản trong lĩnh vực y tế chưa đồng bộ đã gây không ít khó khăn cho các thương vụ M&A.

Với nhiều năm kinh nghiệm công tác tại Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế, PGS.TS.BS Đặng Đức Nhu, Cố vấn cấp cao của Công ty TNHH Tư vấn pháp lý Y tế Việt Nam -Medicallaw chia sẻ góc nhìn chuyên sâu từ phương diện quản lý y tế trong nước rằng, việc thẩm định M&A trong ngành Y tế phức tạp hơn nhiều so với các chuyên ngành khác, liên quan đến giấy phép hành nghề, giấy phép hoạt động chuyên môn, liên quan đến phòng cháy chữa cháy, môi trường, nhân sự cấp cao, bác sĩ giỏi, danh mục thuốc, trang thiết bị và quy định về bảo hiểm y tế.

Ở góc độ là chuyên gia quốc tế chia sẻ kinh nghiệm từ thực tế, ông Brian K. Langenberg - Đối tác của ONEtoONE Corporate Finance, cũng cho rằng, M&A là một hành trình với các nguyên tắc cơ bản về bảo mật tuyệt đối mọi thông tin; tuân thủ chuẩn mực quốc tế, minh bạch và chuyên nghiệp; luôn tạo sự cạnh tranh để tối đa hóa lợi thế đàm phán cho khách hàng và quan trọng nhất, là kể câu chuyện đúng – vì nhà đầu tư không chỉ mua số liệu, họ mua tầm nhìn, tương lai và hành trình phát triển của doanh nghiệp.

Chính vì vậy, trong hành trình này, ông Brian K. Langenberg nhấn mạnh khâu định giá trong hoạt động mua bán và sáp nhập rất quan trọng. Việc định giá này không chỉ phụ thuộc vào diện tích, vị trí mà còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác như lượng khách hàng, doanh thu…

"Khi đến thực tế đơn vị sẽ thực hiện mua bán và sáp nhập, sẽ có những giao dịch có giá cao hơn rất nhiều nhưng cũng sẽ có những định giá thấp hơn nhiều thực tế", ông Brian K. Langenberg chia sẻ.

Báo cáo quy mô thị trường y tế của Medicallaw

Thúc đẩy đầu tư minh bạch
Ở góc độ cơ quan quản lý, ông Nguyễn Toàn Thắng cũng nhận định rằng, đây là lĩnh vực đòi hỏi sự minh bạch, chuyên nghiệp và quản trị rủi ro pháp lý ở mức cao nhất. Chỉ khi quy trình pháp lý, kiểm toán, định giá và tiêu chuẩn vận hành được chuẩn hóa, doanh nghiệp mới sẵn sàng bước vào sân chơi đầu tư - hợp tác - IPO.

Chính vì vậy, Hội nghị lần này được kỳ vọng sẽ tạo diễn đàn đối thoại cởi mở giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp, hướng tới tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện khung pháp lý và thúc đẩy môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi.

Theo báo cáo của Medicallaw, tổng giá trị M&A trong 8 tháng đầu năm 2025 tại VN đạt khoảng 4,8 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2024. Quy mô thương vụ trung bình là 42 triệu USD, cao hơn 15% so với giai đoạn 2022 - 2023.

Thị trường y tế Việt Nam đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, từ 18,5 tỷ USD năm 2022 lên dự kiến vượt 25 tỷ USD vào năm nay. Thị trường dược phẩm cũng có tiềm năng và phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 11,1%.

Xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang thúc đẩy ngành y tế chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng cá nhân hóa, số hóa và dựa trên dữ liệu. Việc tăng cường hợp tác quốc tế không chỉ mang lại nguồn lực và kinh nghiệm quý báu cho chăm sóc sức khỏe, mà còn giúp y tế Việt Nam nhanh chóng tiếp cận các kỹ thuật tiên tiến, nâng cao trình độ chuyên môn và tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế.