Bổ sung vitamin C liều cao phòng COVID-19, nên hay không?

Vitamin C hiện đang được nhiều người lựa chọn bổ sung với liều cao để nâng cao sức đề kháng, phòng dịch. Bài viết này sẽ giúp độc giả hiểu rõ cần bổ sung vitamin C như thế nào là an toàn và và các tác dụng phụ tiềm ẩn khi dùng liều lượng lớn.

Có cần bổ sung vitamin C dạng thuốc?

Vitamin C là một chất dinh dưỡng rất quan trọng có nhiều trong nhiều loại trái cây và rau quả. Cung cấp đủ vitamin C đặc biệt quan trọng để duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh, giúp chữa lành vết thương, giữ cho xương chắc khỏe và tăng cường chức năng não.

Điều thú vị là một số người lại khẳng định rằng bổ sung vitamin C dạng thuốc sẽ tốt hơn, đủ hơn vitamin C có trong thực phẩm. Nhiều người còn coi đây như một liệu pháp giúp ngăn ngừa cảm lạnh thông thường, tăng sức đề kháng bảo vệ bản thân trong hoàn cảnh dịch COVID-19 hiện nay.

Bổ sung vitamin C có nhiều trong các loại rau quả.

Vitamin C là một loại vitamin hòa tan trong nước. Trái ngược với vitamin tan trong chất béo, vitamin tan trong nước không được lưu trữ trong cơ thể. Thay vào đó, vitamin C sau khi được đưa vào cơ thể sẽ được vận chuyển đến các mô thông qua dịch cơ thể và bất kỳ lượng bổ sung nào sẽ được bài tiết qua nước tiểu. Chính vì cơ thể không dự trữ hoặc tự sản xuất vitamin C, nên điều quan trọng là phải tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin C hàng ngày.

Tuy nhiên, khi cơ thể thừa vitamin C, có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn trong một số trường hợp. Bổ sung vitamin C dạng thuốc vào cơ thể với liều lượng lớn hơn bình thường, có khả năng dẫn đến các triệu chứng quá liều.

Ở một người khỏe mạnh, không mắc bệnh lý gì, thì không cần bổ sung vitamin C dạng thuốc. Bởi thông qua chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ các nhóm dinh dưỡng hằng ngày, cơ thể đã dễ dàng nhận đủ vitamin C từ thực phẩm tươi, đặc biệt là trái cây và rau quả.

Các tác dụng phụ có thể gặp khi bổ sung vitamin C liều cao

Vitamin C gây khó tiêu

Tác dụng phụ phổ biến nhất của việc hấp thụ nhiều vitamin C là khó tiêu. Nhìn chung, những tác dụng phụ này không xảy ra khi ăn thực phẩm có chứa vitamin C, mà là do uống vitamin ở dạng bổ sung. Có nhiều khả năng gặp các triệu chứng tiêu hóa nhất nếu tiêu thụ hơn 2.000mg cùng một lúc. Do đó, giới hạn trên có thể chấp nhận được là 2.000mg mỗi ngày, chia ra làm nhiều lần.

Các triệu chứng tiêu hóa phổ biến nhất khi hấp thụ quá nhiều vitamin C là tiêu chảy và buồn nôn, trào ngược axit dạ dày.

Vitamin C có thể gây ứ sắt

Vitamin C được biết là có tác dụng tăng cường hấp thu sắt. Nó có thể liên kết với sắt không heme (là loại sắt khó hấp thu), được tìm thấy trong thực phẩm thực vật. Sắt không heme không được cơ thể hấp thụ hiệu quả như sắt heme - loại sắt có trong các sản phẩm động vật. Khả năng hấp thu sắt heme cao gấp 20 lần so với sắt không heme. Một nghiên cứu ở người lớn cho thấy sự hấp thụ sắt tăng 67% khi uống 100mg vitamin C trong bữa ăn.

Vitamin C giúp cơ thể hấp thu sắt trong các loại thực phẩm tốt hơn.

Tuy nhiên, những người có các tình trạng làm tăng nguy cơ tích tụ sắt trong cơ thể như bệnh huyết sắc tố, nên thận trọng với việc bổ sung vitamin C. Trong những trường hợp này, bổ sung vitamin C quá mức có thể dẫn đến tình trạng thừa và lắng cặn sắt, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tim, gan, tuyến tụy, tuyến giáp và hệ thần kinh trung ương của bạn.

Vitamin C liều cao có thể dẫn đến sỏi thận

Khi vitamin C dư thừa được bài tiết ra khỏi cơ thể dưới dạng oxalat, một chất thải của cơ thể. Oxalate thường thoát ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, oxalat có thể liên kết với các khoáng chất và tạo thành các tinh thể có thể dẫn đến hình thành sỏi thận. Tiêu thụ quá nhiều vitamin C có khả năng làm tăng lượng oxalat trong nước tiểu. Do đó làm tăng nguy cơ phát triển sỏi thận. Trong một nghiên cứu người lớn uống bổ sung 1.000mg vitamin C hai lần mỗi ngày trong 6 ngày, lượng oxalate họ bài tiết tăng 20%.

Tiêu thụ nhiều vitamin C không chỉ liên quan đến lượng oxalat niệu nhiều hơn mà còn liên quan đến sự phát triển của sỏi thận. Đặc biệt nếu tiêu thụ lượng lớn hơn 2.000mg/ngày. Các trường hợp về suy thận cũng đã được báo cáo ở những người đã dùng hơn 2.000 mg mỗi ngày, tuy điều này là hiếm thấy, đặc biệt là ở những người khỏe mạnh.

Bổ sung bao nhiêu vitamin C là đủ?

Trên thực tế, gần như không thể nhận được quá nhiều vitamin C từ chế độ ăn uống. Ở những người khỏe mạnh, bất kỳ lượng vitamin C bổ sung nào được tiêu thụ vượt quá lượng khuyến nghị hàng ngày qua thực phẩm sẽ được thải ra khỏi cơ thể một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, nguy cơ quá liều vitamin C xảy ra khi mọi người dùng thực phẩm chức năng bổ sung. Tất cả các tác dụng phụ của vitamin C, bao gồm cả rối loạn tiêu hóa và sỏi thận là khi dùng với liều lượng lớn hơn 2.000mg mỗi ngày, trong một thời gian.

Nếu chọn bổ sung vitamin C dạng thuốc, tốt nhất nên chọn loại chứa không quá 100% nhu cầu hàng ngày cơ thể. Đối với nam giới trưởng thành, là 90mg mỗi ngày và 75mg mỗi ngày cho phụ nữ.

Vitamin C nói chung là an toàn cho hầu hết mọi người nếu thông qua thực phẩm. Do đó trên thực tế với người khỏe mạnh và có chế độ ăn đầy đủ thì thực sự không cần bổ sung vitamin C dạng thuốc mỗi ngày. Trừ một số người bị thiếu hụt vitamin C do tình trạng sức khỏe, thì có thể bổ sung vitamin C liều cao dưới chỉ định của bác sĩ.