Chế độ ăn 'Sức khỏe hành tinh' giúp giảm tỉ lệ tử vong sớm

Không chỉ có lợi cho môi trường, theo một nghiên cứu mới do Trường Y tế công Harvard T.H. Chan (Mỹ) công bố, chế độ ăn 'Sức khỏe hành tinh' (PHD) còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Chế độ ăn "Sức khỏe hành tinh" nhấn mạnh sự đa dạng của các loại thực phẩm thực vật được chế biến tối thiểu, cho phép tiêu thụ lượng khiêm tốn thịt và thực phẩm từ sữa - Ảnh: Green Citizen

Nghiên cứu được công bố trực tuyến trên tạp chí The American Journal of Clinical Nutrition. Tên của chế độ ăn nhấn mạnh sự đa dạng của các loại thực phẩm thực vật được chế biến tối thiểu, cho phép tiêu thụ lượng khiêm tốn thịt và thực phẩm từ sữa.

Chế độ ăn "Sức khỏe hành tinh" mang nhiều lợi ích

Walter Willett, tác giả liên hệ (corresponding author), đồng thời là giáo sư dịch tễ học và dinh dưỡng, cho biết biến đổi khí hậu khiến hành tinh của chúng ta có nguy cơ dẫn đến thảm họa sinh thái, và hệ thống thực phẩm đóng một vai trò quan trọng.

"Thay đổi cách ăn uống có thể giúp làm chậm quá trình biến đổi khí hậu. Và những gì lành mạnh nhất cho hành tinh này cũng là lành mạnh nhất cho con người", ông giải thích.

Các nghiên cứu khác phát hiện PHD nhấn mạnh rằng so với thực phẩm có nguồn gốc động vật, thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe con người và hành tinh. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu này đều sử dụng đánh giá chế độ ăn uống một lần, mang lại kết quả yếu hơn so với việc xem xét trong một thời gian dài.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu sức khỏe từ hơn 200.000 phụ nữ và nam giới tham gia Nghiên cứu sức khỏe y tá I và II, và Nghiên cứu theo dõi chuyên gia y tế. Khi bắt đầu nghiên cứu, những người tham gia không mắc các bệnh mãn tính nghiêm trọng. Họ hoàn thành bảng câu hỏi về chế độ ăn uống mỗi bốn năm một lần, trong tối đa 34 năm.

Chế độ ăn của những người tham gia được tính điểm dựa trên mức độ tiêu thụ của 15 nhóm thực phẩm bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, rau, thịt gia cầm và các loại hạt, nhằm định lượng việc giữ vững chế độ ăn PHD.

Nghiên cứu cho thấy ở 10% người tham gia tuân thủ PHD cao nhất, nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 30% so với những người ở 10% tuân thủ thấp nhất. 

Mọi nguyên nhân chính gây tử vong gồm ung thư, bệnh tim và bệnh phổi, đều thấp hơn khi tuân thủ chế độ ăn này nhiều hơn.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện người giữ vững chế độ ăn PHD nhất cũng tạo ra tác động môi trường thấp hơn đáng kể, so với nhóm những người tuân thủ thấp nhất.

Họ tạo ra lượng phát thải khí nhà kính thấp hơn 29%, nhu cầu phân bón thấp hơn 21% và sử dụng đất trồng trọt thấp hơn 51%.

Ăn uống lành mạnh mang lại hạnh phúc

Các nhà nghiên cứu lưu ý việc giảm sử dụng đất đặc biệt quan trọng khi tạo điều kiện thuận lợi cho việc tái trồng rừng. Đây được xem là cách hiệu quả để giảm nhiều hơn lượng khí nhà kính vốn đang gây ra biến đổi khí hậu.

"Nghiên cứu rất đáng chú ý, vì Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã từ chối xem xét các tác động môi trường của những lựa chọn về chế độ ăn uống, và bất kỳ tài liệu tham khảo nào về tác động môi trường của chế độ ăn uống sẽ không được phép xuất hiện trong bản sửa đổi sắp tới của Hướng dẫn chế độ ăn uống Hoa Kỳ", Willett cho biết.

"Những phát hiện cho thấy mối liên hệ ra sao giữa sức khỏe con người và hành tinh. Ăn uống lành mạnh sẽ thúc đẩy sự bền vững của môi trường, và ngược lại rất cần thiết cho sức khỏe và hạnh phúc của mọi người trên Trái đất", ông giải thích thêm.

Các tác giả khác của nghiên cứu bao gồm Linh Bui, Fenglei Wang, Qi Sun, Frank Hu, Kyu Ha Lee và Marta Guasch-Ferre.