Tiêu sợi huyết cứu sống bệnh nhân chảy máu não hôn mê nguy kịch

Phương pháp tiêu sợi huyết không chỉ mang lại hiệu quả đối với bệnh nhân bị nhồi máu não cấp mà còn là cứu tinh cho những trường hợp xuất huyết não thất nguy kịch. Mới đây, các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực, Chống độc – Thận nhân tạo, BVĐK tỉnh Quảng Ninh đã cứu sống thành công ca chảy máu não thất hôn mê, liệt nửa người nặng nề nhờ ứng dụng kỹ thuật tiêu sợi huyết kịp thời.

Bệnh nhân là Ngô Ngọc C. (46 tuổi, trú tại phường Cẩm Thịnh, TP Cẩm Phả, Quảng Ninh) nhập viện trong tình trạng hôn mê, mất nhận thức, nôn nhiều, đại tiểu tiện không tự chủ, Glasgow 9 điểm, liệt nửa người phải (cơ lực 0/5).

Theo người thân cho biết khoảng trưa ngày 11/3 phát hiện anh C. nằm bất động, gọi hỏi không biết nên lập tức đưa vào bệnh viện. Bệnh nhân nhanh chóng được cấp cứu ban đầu, kết quả chụp cắt lớp sọ não cho thấy tình trạng xuất huyết não thất và giãn não thất cấp do chảy máu làm tắc não thất 3, não thất 4, nguy cơ tử vong cao. Được biết bệnh nhân C. vốn có tiền sử tăng huyết áp nhưng không được điều trị thường xuyên.

Bác sĩ khoa Hồi sức tích cực thăm khám cho bệnh nhân C

Diễn biến tình trạng ngày càng xấu, bệnh nhân lập tức được đặt ống nội khí quản, an thần, thở máy, kiểm soát huyết áp bằng thuốc hạ áp đường tĩnh mạch và khẩn trương hội chẩn chuyên khoa Phẫu thuật thần kinh có chỉ định đặt dẫn lưu não thất ra ngoài cấp cứu.

Sau 3 giờ ổn định, bệnh nhân được chuyển phòng mổ, kíp bác sĩ liên khoa vừa tiến hành hồi sức tích cực, vừa thực hiện đặt dẫn lưu não thất ra ngoài nhằm giảm áp lực nội sọ. Đồng thời, bệnh nhân được tiếp tục phối hợp điều trị bằng phương pháp tiêu sợi huyết trong não thất bằng thuốc Alteplase nhằm làm tan huyết khối. Sau 3 ngày dùng thuốc tiêu sợi huyết, dẫn lưu não thất ra khoảng 200 ml dịch máu mỗi ngày.

Kết quả chụp cắt lớp kiểm tra lại cho thấy bệnh nhân đã tiêu hết máu trong não thất 3, não thất 4 và hết giãn não thất, được ngừng thuốc an thần, ý thức cải thiện đáng kể. Bệnh nhân tiếp tục được ngừng thở máy, rút ống nội khí quản và dẫn lưu não thất sau 5 ngày điều trị tích cực. Sau khoảng 1 tuần, bệnh nhân đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt, ăn uống được bằng đường miệng, nửa người phải bị liệt đang dần phục hồi (cơ lực 4/5).

Hình ảnh chụp cắt lớp sọ não của bệnh nhân sau khi điều trị tích cực bằng phương pháp dẫn lưu não thất kết hợp dùng thuốc tiêu sợi huyết

Xuất huyết não hay xuất huyết nội sọ là một loại đột quỵ thường gặp, chủ yếu gặp ở nhóm người cao tuổi có nền bệnh tăng huyết áp, nhất là đối với người bệnh không được điều trị thường xuyên. Ngoài ra còn nhiều yếu tố nguy cơ khác: lối sống, bẩm sinh… có thể gây ra tình trạng này. Khác với nhồi máu não là do quá trình cung cấp máu lên não bị tắc nghẽn thì xuất huyết não là một dạng tai biến mạch máu não xảy ra khi mạch máu não đột ngột vỡ khiến máu tràn vào mô não gây tổn thương, phù não, tụ máu làm gia tăng áp lực lên các mô xung quanh, chèn ép và gây giãn não thất. Nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh có thể bị những di chứng thần kinh nặng nề, thậm chí tụt não gây tử vong.

Ths.Bs Hà Mạnh Hùng – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Thận nhân tạo, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Xuất huyết não thất đối với những trường hợp như bệnh nhân C. nếu chỉ điều trị bằng phương pháp mổ đặt dẫn lưu não thất thì nguy cơ tử vong vẫn cao do dẫn lưu thường tắc dẫn đến không phát huy tác dụng, hoặc người bệnh dù được cứu sống nhưng cũng không làm cải thiện tỷ lệ phục hồi chức năng thần kinh, nguy cơ về các di chứng như: hôn mê, liệt nửa người, liệt tứ chi, không nói được, méo mặt… sẽ là một gánh nặng lớn cho bản thân người bệnh và gia đình. Phối hợp kỹ thuật tiêu sợi huyết là sử dụng thuốc tiêu sợi huyết bơm vào não thất qua dẫn lưu sẽ làm tiêu nhanh các khối máu đông trong não thất, tránh được biến chứng giãn não thất, tăng cơ hội phục hồi sau đột quỵ. Bởi vậy, việc kết hợp mổ đặt dẫn lưu não thất điều trị cùng phương pháp tiêu sợi huyết trong não thất mang lại hiệu quả cao, làm giảm tỷ lệ tử vong cũng như giúp bệnh nhân đột quỵ thoát khỏi những di chứng nặng nề, nhờ vậy cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống”.

Phương pháp dẫn lưu não thất kết hợp sử dụng tiêu sợi huyết trong điều trị chảy máu não thất là kỹ thuật cao, chuyên sâu phức tạp, đòi hỏi người thực hiện phải có kiến thức nền tảng trong lĩnh vực hồi sức tích cực thật vững chắc để chẩn đoán và đưa hướng xử trí kịp thời, chuẩn xác. Đồng thời phải được đào tạo bài bản, chuyên biệt từ các chuyên gia đầu ngành tuyến trung ương để hạn chế sơ xuất xảy ra. Đáp ứng mọi yêu cầu chặt chẽ đó, đội ngũ bác sĩ khoa Hồi sức tích cực phối hợp kịp thời cùng các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật thần kinh đưa ra phương án giải quyết tối ưu nhất cho người bệnh. Đặc biệt những trường hợp xuất huyết não thất có biến chứng giãn não thất cấp như bệnh nhân C. cũng đã thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”, khoẻ mạnh xuất viện.

Nhờ làm chủ kỹ thuật tiêu sợi huyết và phối hợp triển khai cùng nhiều phương pháp chuyên sâu khác như: mổ dẫn lưu não thất, lấy huyết khối mạch máu não… của các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực mà không ít bệnh nhân đột quỵ đã phục hồi hoàn toàn, nâng cao hơn hiệu quả điều trị, mở ra hy vọng và cơ hội sống cho những bênh nhân trên địa bàn tỉnh không may bị tai biến mạch máu não thể nặng, nguy kịch vẫn có thể phục hồi hoàn toàn mà không phải chuyển lên tuyến trên.

Hà Trang