Căn bệnh ‘không chết thì liệt’ dễ mắc khi nắng nóng

CÂU HỎI Gần đây, thời tiết quá nắng nóng. Tôi thấy nhiều người đột quỵ, tử vong nên rất lo lắng. Bác sĩ cho hỏi căn bệnh này tại sao dễ mắc vào mùa hè? Cách phòng tránh như thế nào?

Người dân ra đường luôn phải mặc áo khoác, đeo khẩu trang và kính mát để đối phó với nắng nóng. Ảnh: Liêu Lãm.

TRẢ LỜI

Bác sĩ Nguyễn Đình Liên, khoa Ngoại - Tiết niệu, Bệnh viện Đại học Y, Hà Nội, tư vấn:

Tai biến mạch não (còn gọi là đột quỵ) là các thiếu sót chức năng thần kinh xảy ra đột ngột, với các triệu chứng khu trú hơn là lan tỏa. Các triệu chứng tồn tại quá 24 tiếng hoặc tử vong trong 24 tiếng, loại trừ nguyên nhân sang chấn sọ não.

Tai biến mạch máu não là căn bệnh gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau ung thư và tim mạch. Nếu cứu được, người bệnh có di chứng liệt, từ nhẹ tới nặng.

Mùa hè, thời tiết nóng bức, nhiệt độ thay đổi đột ngột giữa ngày và đêm, ngoài trời với trong nhà (càng rõ nét nếu dùng điều hòa nhiệt độ). Ở người trung niên, cao tuổi, do sự lão hóa của các cơ quan trong cơ thể nên sự thích ứng với môi trường không được nhanh như độ tuổi thanh niên.

Để chống lại sự tăng nhiệt độ của cơ thể trước môi trường (hoặc sự tăng nhiệt do tập thể dục, chơi các môn thể thao), cơ thể điều tiết sự thích ứng nhiệt độ bằng cách tăng sự bài tiết mồ hôi để hạ nhiệt cơ thể. Điều này dẫn tới cơ thể mất nước, muối đồng nghĩa giảm khối lượng tuần hoàn trong cơ thể. Nếu sự bù nước, muối không được kịp thời, rất dễ gây ra hiện tượng tụt hụt huyết áp, thiếu máu não, tai biến mạch não thoáng qua.

Một người bị bệnh xơ vữa mạch máu, tăng mỡ máu, khi mất nhiều nước, giảm khối lượng tuần hoàn sẽ gây ra hiện tượng cô đặc máu, sự lưu thông máu sẽ khó khăn, rất dễ hình thành huyết khối làm tắc lòng mạch máu não gây tai biến mạch não.

Ngoài ra, các yếu tố làm tăng nguy cơ tai biến mạch não ở người cao tuổi vào mùa hè khác như ngại uống nước, tiểu đêm, tiểu nhiều lần gây hạ huyết áp, tư thế khi dậy đột ngột trên giường, thoái hóa đốt sống cổ gây chèn ép 2 động mạch đốt sống cổ cung cấp máu cho não, căng thẳng thần kinh, mất ngủ.

Để dự phòng tai biến mạch não mùa hè, người dân cần chú ý:

- Ăn đủ chất, uống đủ nước theo nhu cầu hoạt động của cơ thể.

- Dự phòng hiện tượng tăng cân quá mức, thừa cân, béo phì.

- Điều trị giảm mỡ máu an toàn, hiệu quả, hợp với điều kiện kinh tế.

- Chống lão hóa, xơ vữa động mạch, chống tăng mỡ máu, không hút - bỏ hút thuốc lá, điều trị tiểu đường, điều trị tăng huyết áp.

- Sử dụng điều hòa nhiệt độ hợp lý.

- Tránh sử dụng bia rượu nhiều: Uống nhiều bia rượu gây ra tình trạng giãn mạch, hạ huyết áp tư thế. Lạm dụng đồ uống có cồn còn khiến gan nhiễm mỡ, tăng mỡ máu, xơ gan.

Bác sĩ Nguyễn Đình Liên