Bênh viện Mắt Trung ương

Dưới thời Pháp thuộc, năm 1917 Viện Mắt được thành lập tại Hà nội với qui mô 50 giường bệnh, lớn nhất Đông Dương thời bấy giờ nhưng kỳ thực là một nhà thương chữa mắt nhỏ bé mà nhân dân quen gọi là “Nhà thương chữa mắt dốc Hàng Gà”, chỉ có vài bác sỹ, được trang bị thô sơ, khám và điều trị các bệnh mắt thông thường, chủ yếu phục vụ thực dân Pháp và do người Pháp trực tiếp điều hành.

Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, nhân dân ta tiếp tục tiến hành cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ gian khổ (1946 -1954). Hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các cơ quan, công sở, bệnh viện được sơ tán và rút vào các vùng căn cứ cách mạng. Đội ngũ y bác sỹ Bệnh viện Mắt TW đã tham gia kháng chiến, phục vụ chăm sóc sức khoẻ cho quân và dân ta trên khắp các mặt trận, các chiến dịch, góp phần không nhỏ cho cuộc kháng chiến đi đến thắng lợi cuối cùng.

Năm 1954, chiến thắng Điện biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” đã đập tan cuộc chiến xâm lược của thực dân Pháp ở Việt Nam. Chính quyền cách mạng trở về tiếp quản Thủ đô, mở ra một thời kỳ phát triển mới của Bệnh viện Mắt TW nói riêng và ngành Nhãn khoa Việt Nam nói chung. Nhà thương chữa mắt dốc Hàng Gà  đã được Đảng và Chính phủ giao nhiệm vụ khám chữa các bệnh về mắt cho nhân dân lao động.

Tháng 8/1956, một sự kiện đặc biệt quan trọng đánh dấu mốc son trong lịch sử ngành mắt Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm Viện Mắt. Người đã quan tâm đến Viện Mắt và xem đây sẽ là hạt nhân để phát triển ngành mắt Việt Nam, phục vụ sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ mắt cho nhân dân. Bác đã trò chuyện thân mật, động viên cán bộ, nhân viên và người bệnh. Người căn dặn: “ Các cô các chú là những thầy thuốc chữa mắt nên phải có phương pháp dự phòng bệnh mắt hột, phải tích cực chạy chữa cho những người bị đau mắt, đem lại ánh sáng cho nhân dân…”. Người còn căn dặn nhiều điều và đặc biệt quan tâm đến cơ sở vật chất của Bệnh viện. Tiếp đó, đầu năm 1957, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng đến thăm, làm việc và có ý kiến chỉ đạo đối với công tác phòng chống bệnh về mắt, đặc biệt là tình hình bệnh mắt hột thời bấy giờ diễn biến rất phức tạp. Ngày 1/7/1957, Viện Mắt hột chính thức được thành lập theo quyết định số 278/TTg ngày 1/7/1957 của Thủ tướng Chính Phủ với nhiệm vụ: Nghiên cứu bệnh mắt hột, phương pháp phòng và chữa bệnh mắt hột, tham mưu và giúp Bộ Y tế tổ chức công tác phòng chống bệnh mắt hột và phòng chống mù loà trên toàn quốc.

Trong 20 năm kháng chiến chống Mỹ, miền Bắc vừa xây dựng và củng cố cơ sở vật chất vừa là hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến miền Nam, Bệnh viện Mắt TW  cũng trong bối cảnh ấy: vừa cùng với các địa phương xây dựng mạng lưới chuyên khoa mắt, đào tạo cán bộ, điều tra nghiên cứu tình hình các bệnh về mắt, phòng chống dịch bệnh, thực hiện các phong trào vệ sinh phòng bệnh...vừa ứng phó với những cuộc leo thang phá hoại miền Bắc của giặc Mỹ, kéo theo là những khó khăn, ác liệt: cơ sở bị tàn phá, di chuyển liên tục, trang thiết bị, thuốc men, vật liệu thiếu thốn, cán bộ nhãn khoa kiêm luôn những chuyên khoa khác phục vụ cứu thương, phục vụ chiến đấu,... Bên cạnh đó, ngành Mắt phải đào tạo đội ngũ cán bộ nhãn khoa hoạt động tại các địa phương và chuẩn bị lực lượng cán bộ chi viện cho miền Nam. Nhiều thầy thuốc nhãn khoa đã anh dũng ngã xuống, xương máu và chiến công của họ cũng thầm lặng, nhẹ nhàng thấm vào niềm vui chung của dân tộc...

Sau ngày thống nhất đất nước, cùng với cả nước khôi phục sau chiến tranh, Bệnh viện Mắt TW cùng với toàn ngành Mắt tiếp tục củng cố và xây dựng hệ thống phòng chống mù loà trên toàn quốc, tập trung vào giải quyết các vấn đề bức xúc trong lĩnh vực bệnh mắt, khám chữa bệnh mắt cho quân và dân, công tác vệ sinh phòng bệnh, tập trung nghiên cứu khoa học, tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế ... khắc phục những thiếu khó thời hậu chiến.

Dưới sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ Y tế, Bệnh viện Mắt TW đã không ngừng lớn mạnh, phát huy và kế thừa truyền thống đoàn kết, sáng tạo, năng động trong công cuộc đổi mới đất nước, nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật của Nhãn khoa thế giới được ứng dụng thành công, đưa sự nghiệp vì sức khoẻ nhân dân lên tầm cao mới. Hình ảnh người thầy thuốc Nhãn khoa đã để lại ấn tượng sâu sắc trong mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước thông qua cử chỉ ân cần, tận tình khám, chữa bệnh cho nhân dân, không ngừng rèn luyện phẩm chất cách mạng, phẩm chất của người thầy thuốc.

Trong những năm thực hiện công cuộc đổi mới, vượt lên những khó khăn chung của ngành, của đất nước, Bệnh viện Mắt TW đã phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực đạt được những thành tựu đáng tự hào. Cơ sở hạ tầng phục vụ khám chữa bệnh được nâng cấp và xây dựng mới đáp ứng qui mô 300 giường bệnh. Nhiều trang thiết bị hiện đại được đầu tư, kỹ thuật mới được ứng dụng phục vụ khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về mắt, như: mạch ký huỳnh quang, siêu âm chẩn đoán, chụp cắt lớp võng mạc OCT, điều trị phẫu thuật các tật khúc xạ bằng  laser, vi phẫu thuật dịch kính võng mạc, mổ đục thể thuỷ tinh bằng phương pháp Phaco, Phaco lạnh..., điều trị phục hồi cho trẻ khiếm thị, ghép giác mạc, sử dụng laser hồng ngoại điều trị cận thị tiến triển ở trẻ em,... Hàng trăm các công trình  nghiên cứu khoa học, từ điều tra cơ bản đến những công trình nghiên cứu ứng dụng đã được khẳng định và đạt hiệu quả cao trong thực tế.

Ngoài ra, Bệnh viện Mắt TW còn tăng cường hợp tác chuyên môn, nghiên cứu khoa học với các đơn vị trong và ngoài ngành y tế như phối hợp với Quỹ bảo trợ trẻ em Việt Nam thực hiện chương trình “Vì ánh mắt trẻ thơ”, phối hợp Viện Dinh dưỡng điều tra tình hình khô mắt do thiếu Vitamin A ở trẻ em, phối hợp với Bệnh viện Nhi TW, Bệnh viện Phụ sản TW  nghiên cứu và điều trị bệnh võng mạc trẻ đẻ non, phòng chống mù loà ở trẻ em,...

Bệnh viện Mắt TW trong vai trò là Bệnh viện chuyên khoa đầu ngành của cả nước, nhiều năm qua công tác đào tạo cán bộ và chỉ đạo tuyến dưới về chuyên môn luôn được coi trọng và quan tâm. Hàng năm, Bệnh viện Mắt TW cử nhiều đoàn cán bộ là những bác sỹ giỏi đến các vùng miền, các tỉnh khó khăn để chuyển giao khoa học kỹ thuật và triển khai các chương trình phòng chống mù loà cộng đồng, phối hợp tổ chức mở các lớp đào tạo nghiên cứu sinh, thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa I và II, chuyên khoa định hướng, điều dưỡng chuyên khoa, bác sỹ tuyến huyện… trở thành “cái nôi” đào tạo cán bộ nhãn khoa cho các cơ sở y tế trong cả nước.

Bên cạnh công tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới,  Bệnh viện Mắt Trung ương coi trọng hợp tác quốc tế và có quan hệ hợp tác toàn diện với  nhiều nước:  Nhật Bản, Pháp, Mỹ, Australia, Ấn Độ... Quan hệ hợp tác thường xuyên, toàn diện với hàng chục tổ chức quốc tế như: WHO, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF), FHF, HKW, Sight First, CBM, Orbis, VESI, Quỹ Lion Clubs, ITI, Atlantic philanthropies (AP)... Dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng uỷ, Ban Giám đốc, các khoa, phòng, các tổ chức đoàn thể như Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ…hoạt động tích cực, nỗ lực trong công tác chuyên môn, sôi nổi trong các hoạt động phong trào, từ thiện vv…

Đời sống cán bộ, công chức ngày càng được nâng cao, tạo thêm niềm tin yêu và gắn bó với đơn vị. Năm thập kỷ qua(1957 – 2007), một chặng đường phấn đấu vẻ vang của cán bộ nhãn khoa Bệnh viện Mắt TW. Chặng đường ấy gắn liền với lịch sử cách mạng Việt Nam. Trong những năm tháng gian nan, khốc liệt của chiến tranh, bao vấn đề ngổn ngang sau những năm thống nhất đất nước cần khắc phục, thiếu khó của những năm đầu thực hiện công cuộc đổi mới, cùng với ngành Mắt Việt Nam, Bệnh viện Mắt TW đã thực sự trưởng thành, tôi luyện nên những người thầy thuốc kiên trung, quả cảm, ưu tú, mãi là tấm gương sáng cho lớp lớp thế hệ ngành Mắt noi theo như cố Giáo sư Nguyễn Xuân Nguyên, Anh hùng lao động Nguyễn Trọng Nhân, bác sỹ – liệt sỹ Đặng Thuỳ Trâm... Bệnh viện Mắt TW đã có một đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nhân văn trong sáng, giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn được phân bổ đều trên mọi miền tổ quốc, đang ngày đêm học tập, rèn luyện ra sức phục vụ nhân dân, bảo vệ và chăm sóc mắt cho nhân dân. Các danh hiệu cao quý: Huân chương độc lập, Huân chương lao động, Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới cùng nhiều phần thưởng danh dự khác mà Bệnh viện Mắt TW đã được Đảng và Nhà nước trao tặng ghi nhận những cống hiến trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân nhiều năm qua.

Trước xu thế hội nhập và phát triển, trước cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật như vũ bão trên thế giới, và đặc biệt đáp ứng yêu cầu tiếp tục công cuộc đổi mới, đẩy mạnh tiến trình CNH-HĐH đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đòi hỏi cán bộ công chức Bệnh viện Mắt TW không tự mãn với những kết quả đạt được, tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, thực hiện lời dạy của Bác Hồ, chung sức xây dựng Bệnh viện Mắt TW phát triển theo hướng “Khoa học – Dân tộc – Hiện đại và Nhân văn”.