Thiếu máu, thiếu sắt ở bà bầu và hệ lụy

Khi mang thai, nếu chủ quan và không coi trọng chăm sóc và theo dõi thai kỳ, bà bầu có thể gặp hệ lụy là bị thiếu máu, thiếu sắt.

1. Vì sao phụ nữ mang thai cần phòng ngừa thiếu máu, thiếu sắt

Phụ nữ mang thai cần có hiểu biết để phòng ngừa thiếu máu, thiếu sắt giúp cho thai nhi khỏe mạnh.

Đối với bà bầu, nhu cầu các chất dinh dưỡng tăng cao nhằm đáp ứng cho sự phát triển của bào thai, nhau thai và tăng khối lượng hồng cầu ở mẹ.

Sắt tham gia vào quá trình tạo ra huyết sắc tố Hemoglobin - sắc tố trong tế bào hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy đến tất cả các mô và cơ quan trong cơ thể. Ở phụ nữ có thai, bổ sung sắt là để tạo thêm máu cho cả mẹ và thai nhi. Lúc này, sắt là yếu tố cần thiết để đảm bảo quá trình vận chuyển oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể và chuyển qua nhau thai đến em bé.

Trong quá trình mang thai, tim của người mẹ phải hoạt động nhiều hơn bình thường để cung cấp máu nuôi dưỡng thai nhi. Kéo theo đó là thể tích máu cũng tăng 30 – 50% so với bình thường. Sự tăng thể tích máu này đòi hỏi cơ thể phải được nạp thêm lượng sắt và acid folic để tạo ra nhiều máu hơn cung cấp cho nhu cầu của cơ thể. Nếu không cung cấp đủ sắt, lượng huyết sắc tố cũng giảm theo. Điều này có thể làm giảm việc cung cấp oxy cho các tế bào và các cơ quan, từ đó có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.

2. Nguyên nhân thiếu máu, thiếu sắt khi mang thai

Khi mang thai bà bầu bị nghén, mệt mỏi cũng dẫn đến tình trạng thiếu máu. Nguyên nhân chủ yếu là do ăn uống hằng ngày không cung cấp đủ nhu cầu.

Phụ nữ bị suy dinh dưỡng trước khi mang thai cũng gây thiếu máu khi mang thai nhiều hơn. Ảnh minh họa

Thiếu máu khi mang thai xảy ra nhiều với thai phụ ở vùng nông thôn, vùng miền núi do điều kiện kinh tế còn khó khăn.

Phụ nữ bị suy dinh dưỡng trước khi mang thai cũng gây thiếu máu khi mang thai nhiều hơn.

3. Dấu hiệu khi bị thiếu máu, thiếu sắt khi mang thai

Bệnh nhân bị thiếu máu thiếu sắt khi xét nghiệm máu thấy hemoglobin (Hb) dưới 10,5g/dl, serum ferritin dưới 30g/dl, độ bão hòa transferrin dưới 20%. Bà bầu nên đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa sản để kịp thời bổ sung thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống khi có các dấu hiệu sau:

• Hay mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt.
• Cảm giác tim đập nhanh hơn bình thường mặc dù không gắng sức.
• Tóc bị rụng không nguyên nhân. Móng tay chân nhợt nhạt dễ bong, gãy.
• Da nhợt nhạt hoặc vàng.
• Khó thở.
• Hay bồn chồn, hồi hộp.
• Thèm ăn những đồ lạ mà trước đây không ăn.

4. Hệ lụy của việc phụ nữ mang thai thiếu máu, thiếu sắt

Như đã cảnh báo, thai phụ thiếu máu thiếu sắt nếu không được điều trị, bổ sung kịp thời thì ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe cả mẹ và con. Với bà bầu sẽ bị sảy thai, bong nhau, tăng huyết áp thai kỳ, tiểu đường thai kỳ , tiền sản giật, băng huyết…khi thiếu máu, thiếu sắt.

Với thai nhi, trẻ sinh ra sẽ bị nhẹ cân, yếu. Thai nhi sinh non tháng. Khi điều trị bệnh thì bị kéo dài thời gian, dễ mắc bệnh hơn so với trẻ mà mẹ không bị thiếu máu, thiếu sắt.

Trẻ sơ sinh thiếu máu do thiếu sắt có thể gây ra ảnh hưởng đến trí não, làm suy giảm khả năng học tập của trẻ sau này. Con của những bà bầu bị thiếu máu giai đoạn sớm thai kỳ có nguy cơ bệnh tim mạch cao hơn trẻ khác khi đến tuổi trưởng thành.

5. Phòng ngừa thiếu máu, thiếu sắt

Để hạn chế thiếu máu, thiếu sắt ở bà bầu, không có giải pháp nào tối ưu hơn là phải đáp ứng đủ nhu cầu nặng lượng, các chất dinh dưỡng và chú trọng vào bữa ăn hằng ngày trong suốt  thai kỳ.

Thai phụ thiếu máu thiếu sắt nếu không được điều trị, bổ sung kịp thời thì ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe cả mẹ và con.

Bữa ăn hằng ngày cung cấp đủ các thành phần: đạm, sắt, vitamin. Đó là các chất có trong thịt, cá, lòng đỏ trứng gà, rau xanh, trái cây tươi.

Bổ sung các thực phẩm giàu acid folic như rau xanh, gan, thận, các loại nấm tươi, các loại đậu đỗ, hạt ngũ cốc…

Uống bổ sung chất sắt dạng viên hoặc dạng nước. Khi uống nên uống nhiều nước để tránh táo bón.