Điều trị thoái hóa khớp, đĩa đệm cột sống bằng tế bào gốc

Lần đầu tiên ở Việt Nam, nhóm chuyên gia của Viện Tế bào gốc (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TPHCM) đã nghiên cứu và sản xuất thành công thuốc tế bào gốc điều trị bệnh thoái hóa khớp và thoái hóa đĩa đệm cột sống.

Tiêm tế bào gốc vào khớp để điều trị thoái hóa khớp

Nghiên cứu này không chỉ giúp người bệnh bớt đau đớn, phục hồi nhanh trong quá trình điều trị, chi phí chữa trị thấp hơn nhiều so với phương pháp truyền thống, mặt khác đã khẳng định một bước tiến mới trong phát triển công nghệ tế bào gốc ở Việt Nam.

Thoái hóa khớp, thoái hóa đĩa đệm là bệnh phổ biến trên thế giới, nhất là những nước có dân số già. Ở Việt Nam, thống kê của Bệnh viện Bạch Mai, mỗi năm số bệnh nhân khám và điều trị bệnh khớp tại bệnh viện chiếm tỷ lệ hơn 10% tổng số bệnh nhân. Người bị bệnh thoái hóa khớp, thoái hóa đĩa đệm cột sống có thể bị tàn phế, thậm chí tử vong nếu không được chữa trị kịp thời, đúng cách.

Phương pháp điều trị phổ biến là dùng thuốc giảm đau uống, chích Hyaluronic acid nội khớp, phẫu thuật thay khớp. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này có thời hạn, mặt khác còn để lại tác dụng phụ: Tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa, dễ dẫn đến biến cố tim mạch, xơ hóa xương dưới sụn.

Ngoài ra, phương án phẫu thuật thay khớp có chi phí quá cao (80 triệu đồng/ca), có ít người có điều kiện chữa trị. Hiện nay, số lượng người bị bệnh khớp, thoái hóa đĩa đệm do không đủ tiền chữa trị, hoặc bị biến chứng sau khi điều trị dẫn đến tàn phế, không di chuyển được chiếm tỷ lệ rất cao.

Thực tế này khiến PGS-TS Phạm Văn Phúc, Viện trưởng Viện Tế bào gốc và các cộng sự trăn trở. Nhóm bắt tay vào nghiên cứu, sản xuất thuốc tế bào gốc điều trị bệnh thoái hóa khớp và thoái hóa đĩa đệm cột sống. “Mục đích lớn nhất của chúng tôi ở nghiên cứu này là muốn giúp những người bị thoái hóa khớp và thoái hóa đĩa đệm cột sống được chữa trị và sẽ điều trị khỏi bệnh. Muốn được vậy, điều kiện bắt buộc là phải có thuốc điều trị hữu hiệu nhưng chi phí phải thấp”, PGS-TS Phạm Văn Phúc chia sẻ.

Sau 4 năm dày công nghiên cứu, thử nghiệm cấy ghép, phân tích các dữ liệu để sản xuất thuốc tế bào gốc, đến năm 2016, quá trình sản xuất chuyển sang giai đoạn đánh giá chất lượng. Theo PGS-TS Phạm Văn Phúc, thuốc tế bào gốc là thế hệ thứ 3 của sản phẩm tế bào gốc ứng dụng trên người.

Hiện nay, có rất ít quốc gia làm chủ được công nghệ này. Toàn thế giới chỉ có khoảng 10 sản phẩm thuốc tế bào gốc được cấp phép lưu hành, ứng dụng. Thế hệ 1 là ghép hỗn hợp giàu tế bào gốc mà 90% các cơ sở ghép tế bào gốc ở Việt Nam đang sử dụng. Thế hệ 2 là ghép tế bào gốc tinh sạch khoảng 10% các cơ sở còn lại đang làm. Thế hệ 3 là thế hệ tế bào gốc đồng loài, quy mô lớn, gọi là thuốc tế bào gốc.

PGS-TS Phạm Văn Phúc cho biết, sản phẩm tế bào gốc đang được nhóm nghiên cứu cho sản xuất quy mô lớn và sẽ đánh giá lâm sàn vào năm 2020. Quá trình sản xuất đến nay cho thấy, chất lượng của sản phẩm rất ổn định. Hiện Viện Tế bào gốc đã chuyển giao cho Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh ứng dụng điều trị. Ưu điểm lớn nhất của việc điều trị tế bào gốc được ghi nhận là tác dụng không mong muốn thấp hơn các phương pháp truyền thống.

Kết quả ứng dụng điều trị thuốc tế bào gốc tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh cho thấy, 60% bệnh nhân đạt kết quả rất tốt, điều trị khỏi bệnh; 30,16% đạt kết quả tốt, bệnh có thuyên giảm; 9,84% không đáp ứng, tức là bệnh trạng không thay đổi; không có bệnh nhân nào bị tác dụng phụ.

Phạm Minh