Triết lý 'làm điều mình thích' giúp người Nhật sống thọ trăm tuổi

Người Nhật quan niệm bạn có thể sống lâu hơn bằng cách làm điều mình thích.

"Làng trường thọ" Ogimi ở Okinawa (Nhật Bản) có tới 3.000 người sống lâu nhất thế giới. Họ sống chậm, vui vẻ bên cạnh thiên nhiên, bạn bè. Họ ít bị các bệnh mạn tính như ung thư và bệnh tim, tỷ lệ mắc chứng mất trí nhớ cũng thấp hơn mức trung bình.

Làm thế nào để người dân Ogimi sống thọ như vậy?

Nhiều cuốn sách ra đời để giải thích cho hiện tượng trên, bao gồm cuốn sách bán chạy nhất của Dan Buettner là The Blue Zones: Lessons for Living Longer From the People Who've Lived the Longest hay cuốn Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life của Héctor García và Francesc Miralles.

Câu trả lời có lẽ là sự kết hợp của các nhiều yếu tố như sống đơn giản, sở hữu ít tài sản, dành nhiều thời gian hoạt động ngoài trời, giao thiệp với bạn bè, ngủ đủ giấc, ăn uống nhẹ nhàng và lành mạnh. Đặc biệt, không thể không nói đến triết lý Ikigai - khái niệm thể hiện sự chắt lọc từ mục đích, đam mê, sứ mệnh, thiên hướng, khát khao sống của mỗi người.

Cụ bà Natsuko Maenaka, một người dân ở Okinawa, học dệt vải ở tuổi 84. Ảnh: CNN.

Người Nhật quan niệm bất cứ ai cũng có Ikigai. Hãy tự hỏi bản thân: Bạn yêu thích điều gì? Bạn giỏi trong lĩnh vực nào? Bạn có thể được trả tiền cho cái gì? Thế giới cần gì? Khi bạn tìm thấy câu trả lời phù hợp với cả bốn câu hỏi, đó chính là Ikigai của bạn.

Hoặc bạn có thể tự hỏi: "Tại sao bạn thức dậy vào buổi sáng? Hoặc, điều gì thúc đẩy bạn?".

Trị liệu cũng là một cách để tìm ra Ikigai. Viktor Frankl, bác sĩ tâm thần và nhà thần kinh học người Áo, đã sáng tạo ra phương pháp trị liệu "logotherapy", liệu pháp giúp bệnh nhân tìm thấy mục đích sống của mình. 

Ít tốn kém hơn trị liệu là tự hỏi bản thân "Đâu là ý nghĩa cuộc sống của mình?" và theo đuổi các hoạt động hỗ trợ câu trả lời này. Đơn giản hơn là câu hỏi "Tôi thích làm gì nhất?". Ikigai của bạn có thể nằm ở các hoạt động mà bạn hoàn toàn đắm chìm và cảm thấy thú vị khi làm.

Bác sĩ Sanjay Gupta, phụ trách mục y tế của CNN, gợi ý một câu hỏi khác để tìm ra Ikigai: "Nếu không tính đến tiền, tôi sẽ hối tiếc điều gì khi không thực hiện nó trong đời?".

Ikigai của mỗi người lại khác nhau. Đối với dân làng Ogimi, Ikigai của họ là "trồng rau và tự nấu ăn", "gặp gỡ bạn bè" và "đan lát". Ikigai không cần phải cao cả hay phức tạp mà phần lớn là những hoạt động khiến bạn bận rộn nhưng vui vẻ suốt cả ngày.

KBG84, nhóm nhạc gồm các cụ già trên 80 tuổi ở Okinawa tìm thấy Ikigai ở hoạt động ca hát, nhảy múa. ảnh: CNN.

"Quan trọng nhất là bạn không thể và không nên đổ lỗi cho môi trường về việc sống mà không có Ikigai. Sau tất cả, việc tìm ra Ikigai riêng của mình là phụ thuộc vào bạn và theo cách riêng của bạn", ông Ken Mogi, nhà thần kinh học kiêm tác giả cuốn Awakening Your Ikigai: How the Japanese Wake Up to Joy and Purpose Every Day nói. 

Sống có mục đích sẽ khuyến khích các hành vi kéo dài tuổi thọ. Theo ông Mogi, tìm ra Ikigai giúp bạn sống lành mạnh hơn, tập thể dục nhiều hơn, tăng cường hoạt động xã hội và học tập suốt đời.

Tìm ra Ikigai đã khó, duy trì Ikigai của mình còn khó hơn. Để tự nhắc bản thân trở lại với Ikigai, hãy sống đúng với trái tim và làm theo sự tò mò, trực giác bên trong. Năm điểm được ông Mogi nhấn mạnh để kiên trì theo đuổi Ikigai bao gồm: Tập trung vào chi tiết, chấp nhận bản thân, biết dựa vào người khác, tận hưởng niềm vui và sống cho hiện tại.

"Bên trong bạn luôn có sự đam mê, một tài năng độc nhất. Chúng đem lại ý nghĩa cho cuộc sống và hướng bạn đến việc chia sẻ phần tốt nhất của con người mình cho đến thời khắc cuối cùng", tác giả García and Miralles nhận định. 

Học, giống như nhà thần học vĩ đại Joseph Campbell đã viết: "Hãy đi theo niềm vui của bạn". 

Phương Dung (Theo CNN)