Thuốc giảm đau: Tác dụng và những bất lợi cần lưu ý

Thuốc giảm đau được sử dụng thường xuyên trong mỗi gia đình. Nó mang lại hiệu quả giảm đau và làm bệnh nhân dễ chịu nhanh chóng. Tuy nhiên cần nắm được cách sử dụng hợp lý để mang lại hiệu quả tối ưu nhất.

Thuốc giảm đau không kê đơn

Thuốc giảm đau acetaminophen

Đây là thuốc được dùng trong các trường hợp đau từ nhẹ đến trung bình. Các tình trạng phổ biến mà acetaminophen điều trị bao gồm nhức đầu, đau cơ, viêm khớp, đau lưng, đau răng, đau họng, cảm lạnh, cúm và sốt...

Thuốc giảm đau không kê đơn vẫn cần thận trọng khi dùng

Khi được dùng theo liều khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc bác sĩ/dược sĩ, thuốc tương đối an toàn. Tuy nhiên đối với những người có vấn đề ở gan, dùng quá liều, dùng thuốc cùng với rượu... có  thể gây tổn thương gan.

Trong trường hợp uống liều khuyến cáo nhưng không đáp ứng với cơn đau, người bệnh không được tự ý tăng liều thuốc; hãy đi khám hoặc liên hệ với bác sĩ để được tư vấn, khám và dùng các phương pháp điều trị thích hợp hơn. 

Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid

 Ibuprofen, naproxen và aspirin là những thuốc thuộc nhóm này. Chúng ngăn cản (ức chế) tạo ra các prostaglandin (PG), có liên quan đến viêm, do đó giảm đau. Chúng được sử dụng nhiều trong việc điều trị các cơn đau - từ đau đầu, đau lưng, viêm khớp và lupus.

Xuất huyết tiêu hóa là tác dụng phụ cần lưu ý của các thuốc nhóm NSAID. Những người có nguy cơ cao gặp bất lợi này như: Dùng NSAID thường xuyên, trên 65 tuổi, có tiền sử loét đường tiêu hóa, hoặc có dùng các thuốc chống đông máu như warfarin hoặc corticosteroid. Ngoài ra, thuốc có thể gây ra một số vấn đề khác liên quan đến da. Ví dụ có thể xuất hiện các tổn thương da như: Phát ban, da bị đỏ hoặc phồng rộp. Hãy ngưng thuốc và thông báo với bác sĩ của bạn hoặc đem các thuốc bạn đang dùng đến ngay bệnh viện để tìm giải pháp điều trị.

Các nghiên cứu đã đưa ra các liên kết giữa NSAID với suy tim và đột quỵ. Nếu bạn có các vấn đề về tim mạch, hãy nói với bác sĩ trước khi dùng các thuốc NSAID.

Thuốc giảm đau kê đơn

Các thuốc giảm đau kê đơn opioid như: Codein, oxycodone, hydrocodone, morphine... Các thuốc này được sử dụng trong các trường hợp đau từ trung bình đến nặng. Các thuốc giảm đau này, đc biệt là opioid tác động lên não, tủy sống và ống tiêu hóa, từ đó làm giảm đau mạnh.

Đau đầu là nguyên nhân dẫn đến sử dụng nhiều thuốc giảm đau.

Khi nào thuốc giảm đau opioid gây nghiện?

Thuốc giảm đau opioid thường được kê đơn điều trị khi các thuốc giảm đau khác không đáp ứng đủ nhu cầu giảm đau đối với bệnh nhân. Cơ hội gây nghiện do thuốc opioid gây ra là rất thấp nếu dùng chúng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu dùng thuốc trong một thời gian dài để đẩy lùi các cơn đau dai dẳng sẽ tăng cơ hội gây nghiện. Hiện, việc nghiện thuốc và lạm dụng thuốc opioid đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến quá liều thuốc.

Tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc opioid là gì?

Táo bón là tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc opioid, chiếm khoảng 80%. Do vậy, khi bác sĩ kê toa thuốc opioid, thường kê thêm thuốc nhuận tràng hoặc chất làm mềm phân. Ngoài ra còn các tác dụng phụ khác như buồn nôn, buồn ngủ, khó tiểu.

Với người thường xuyên bị đau, việc sử dụng thuốc không kê đơn hay kê đơn cũng phải thận trọng và theo dõi các tác dụng phụ không mong muốn để kịp thời báo cho bác sĩ, để được ứng phó kịp thời.