U tuyến yên là gì?

Dấu hiệu u tuyến yên là đau đầu, nhìn mờ, một số trường hợp rối loạn chức năng nội tiết dẫn đến vô kinh ở nữ, bất lực ở nam.

Tiến sĩ Phạm Anh Tuấn, Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP HCM, cho biết u tuyến yên là loại u phát triển từ tế bào của thùy trước tuyến yên. Đây là loại u lành tính thường gặp nhất trong các u vùng hố yên, chiếm tỷ lệ 10-15% tất cả các u trong sọ, đứng thứ 3 sau u tế bào thần kinh đệm và u màng não.

Theo bác sĩ Tuấn, u tuyến yên thường làm rối loạn chức năng nội tiết, tăng tiết hay giảm tiết các hormone gây ra các triệu chứng như da tái nhợt, mệt mỏi, buồn nôn, vô kinh ở nữ, bất lực ở nam giới, chứng người khổng lồ... Khi u chèn ép cấu trúc xung quanh có thể gây đau đầu, giảm thị lực do chèn vào thần kinh thị.

Khi khối u giãn rộng đột ngột, chiếm chỗ bên trong hố yên có thể dẫn đến đột quỵ tuyến yên, đe doạ tính mạng. Nguyên nhân thường gặp là xuất huyết và hoặc nhồi máu trong khối u tuyến yên. Một số bệnh nhân phát hiện u tuyến yên tình cờ khi chụp MSCT scan sọ não, chụp MRI sọ não.

Nếu nghi ngờ bệnh nhân có bệnh lý u tuyến yên, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng. Ảnh: cnybrainandspine

Theo bác sĩ Tuấn, tùy vào loại u tuyến yên và tùy tình trạng lâm sàng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc phẫu thuật. U tuyến yên là lành tính nhưng khi tăng trưởng có thể chèn ép các thần kinh, mạch máu quan trọng, cần phẫu thuật lấy u. Tuyến yên là tuyến nội tiết, một số bệnh nhân sau phẫu thuật phải duy trì điều trị về mặt nội tiết.Khi khám bệnh, nếu nghi ngờ bệnh nhân có bệnh lý u tuyến yên, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm như chụp cắt lớp vi tính sọ não, MRI sọ não có tiêm chất cản từ, làm các xét nghiệm đánh giá nội tiết...

Nhiều trường hợp u tuyến yên có thể chữa lành bằng phẫu thuật. Hiện nay khoảng 90% u tuyến yên có thể phẫu thuật nội soi lấy u qua đường mũi. Tại TP HCM, đây là các phẫu thuật thường quy của khoa Ngoại Thần kinh những bệnh viện lớn như Chợ rẫy, Nhân dân 115, Nguyễn Tri Phương, Nhân Dân Gia Định...

Vùng tuyến yên và xung quanh tuyến yên có thể có nhiều loại u từ lành tính đến ác tính. U tuyến yên là một trong số các u đó và là loại u lành tính, không phải ung thư. 

Lê Phương