Thận trọng với thuốc "bổ não"

Cứ mỗi mùa thi đến gần, nhiều gia đình đứng trước băn khoăn sử dụng thuốc bổ hoặc thực phẩm chức năng, được quảng cáo về hiệu quả cải thiện trí nhớ cho con em mình. Tuy nhiên, công dụng của thuốc “bổ não” là gì, sử dụng nó ra sao và khi nào mới được dùng... thì không phải ai cũng nắm được.

Việc sử dụng thuốc hỗ trợ không phải xấu, nhưng cần hạn chế lạm dụng

Thuốc nào cũng có tác dụng phụ

Não có thể hoạt động được là nhờ vào hàng tỷ chất dẫn truyền xung thần kinh và thụ thể. Những hoạt chất được gọi là nootropics (chất cải thiện khả năng hoạt động của hệ thần kinh), giúp cải thiện chất lượng dẫn truyền xung thần kinh, nên có thể giúp cải thiện khả năng nhận thức, thường được dùng để tăng cường trí nhớ, khả năng tập trung và làm chậm lại quá trình suy giảm nhận thức, mất trí nhớ cũng như chứng sa sút trí tuệ do lão hóa.

Tuy nhiên, các thuốc nootropics chỉ được kê toa bởi các bác sĩ có chuyên môn và thuốc được chỉ định cho những bệnh nhân có vấn đề về khả năng nhận thức như Alzheimer, sa sút trí tuệ và tăng động suy giảm ở trẻ em (ADHD). Việc lạm dụng các thuốc tác động lên hệ thần kinh có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng theo thời gian, ví dụ như tác dụng phụ lên hệ thần kinh (đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ) và hệ tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy)...

Áp lực thi cử cùng với sự xáo trộn thói quen sinh hoạt trong suốt quá trình ôn luyện, nên có khá nhiều học sinh và sinh viên đã lạm dụng các thuốc hỗ trợ khả năng ghi nhớ và tập trung trong mùa thi để có thể đạt được kết quả tốt nhất. Nhưng sau kỳ thi hầu như các học sinh này rơi vào trạng thái mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ và khó tìm lại được nhịp sinh học bình thường sau mùa thi. Bên cạnh đó, thuốc cũng dễ bị lạm dụng vì dùng quen, nhiều người cần đến thuốc để có cảm giác tập trung tinh thần và minh mẫn hơn.

Biện pháp để tăng cường trí nhớ

Các nhà khoa học đã chứng minh độ tuổi 19-25 là giai đoạn não đang phát triển tốt và khả năng tiếp nhận thông tin còn rất nhanh nhạy, nên hạn chế sử dụng các thuốc tăng cường trí nhớ. Việc não phải gồng thêm để có thể được sự tập trung và ghi nhớ cao độ thì chắc hẳn sau giai đoạn đó, bộ não trở nên mệt mỏi do quá tải là điều không thể tránh khỏi. Do đó, học sinh, sinh viên nên có một kế hoạch học tập lâu dài, đảm bảo đủ thời gian ôn luyện trước khi thi. 

Bên cạnh đó, chế độ ăn uống và sinh hoạt hằng ngày cũng nên được chú trọng, các phương pháp giúp não bộ có thể tập trung hơn như thiền định mỗi ngày hoặc có thời gian nghỉ sau mỗi 45-60 phút học cũng nên được áp dụng để có thể có được kết quả tốt nhất. Lưu ý, vẫn phải đảm bảo một giấc ngủ sâu để não có thể ghi nhớ lại những thông tin vừa học được. Trong mọi trường hợp nếu muốn dùng thuốc để tăng cường trí nhớ, sự tham vấn của bác sĩ vẫn nên là lựa chọn đầu tiên.

Yên Vũ